Ο κύριος Κώστας -ο δάσκαλος - είχε μια ιδέα! Το αυριανό μάθημα της γλώσσας δεν θα γίνει από το βιβλίο. Από εκεί που γράφαμε δηλαδή μια αντιγραφούλα και διαβάζαμε ένα νορμάλ κείμενο, σήμερα έπρεπε να διαβάσουμε Τάσο Λειβαδίτη.
Η πρόσφατη ανάγνωση του βιβλίου "Ο Γυρισμός" της Victoria Hislop συνέπεσε με τους στίχους του Λειβαδίτη:
Κι' όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελιού σου με το δάχτυλο
θα χτυπάς τον τοίχο του κελιού σου με το δάχτυλο
απ' τ' άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
17 Νοέμβρη σήμερα και κάπου οι δύο ιστορίες η Ισπανική με την Ελληνική συναντιούνται στην λέξη, δικτατορία. Μια λέξη που πάει μαζί με αυτή του εμφύλιου πολέμου όπως και με άλλες όπως,στρατιωτικό πραξικόπημα,εξορία,φυλακή,εκτελεστικό απόσπασμα, ανώνυμοι μαζικοί τάφοι,αυτοκτονίες,φακέλωμα,συμπαιγνία ιερέων - Εκκλησίας να ταχθεί στο πλευρό του στρατού, ενημέρωση-τέχνες-πολιτισμός-εκπαίδευση = καληνύχτα.
Το θέμα με τον Λειβαδίτη είναι πως δυστυχώς όλοι λεγόμαστε άνθρωποι.Ακόμα και αυτοί που η δικαιοσύνη έχει κρίνει ως εγκληματίες πολέμου.Ή αυτών που οι νόμοι ιστορικής μνήμης καταδικάζουν τα σύμβολα των φασιστικών καθεστώτων τους ή διατάσσουν την απομάκρυνση μνημείων που τους τιμούν.
Οι περισσότεροι με αυτό το ποίημα μεγαλώσαμε, αλλά κάπου στον δρόμο μας κέρδισε η ξεκούραση , το ηλιοβασίλεμα, η μάνα μας, ο αγαπημένος μας και πλέον το μόνο που δεν ξεχνάμε να διαφυλάξουμε είναι ο ευατός μας και τα οπίσθιά μας.
Η φυσαρμόνικα του Λειβαδίτη και η Seguiriya που χορεύει η μπαϊλαόρα υπό την μουσική και το τραγούδι του τοκαόρ είναι η άνοιξη που θα πρέπει να ανθίζει μέσα μας και που θα μας σπρώχνει από τους καναπέδες και τα σπιτικά κατώφλια.
Hasta luego και... "πρόσεχε:μη ξεχαστείς ούτε στιγμή"
..........................................................................................
17 Νοέμβρη σήμερα και κάπου οι δύο ιστορίες η Ισπανική με την Ελληνική συναντιούνται στην λέξη, δικτατορία. Μια λέξη που πάει μαζί με αυτή του εμφύλιου πολέμου όπως και με άλλες όπως,στρατιωτικό πραξικόπημα,εξορία,φυλακή,εκτελεστικό απόσπασμα, ανώνυμοι μαζικοί τάφοι,αυτοκτονίες,φακέλωμα,συμπαιγνία ιερέων - Εκκλησίας να ταχθεί στο πλευρό του στρατού, ενημέρωση-τέχνες-πολιτισμός-εκπαίδευση = καληνύχτα.
Το θέμα με τον Λειβαδίτη είναι πως δυστυχώς όλοι λεγόμαστε άνθρωποι.Ακόμα και αυτοί που η δικαιοσύνη έχει κρίνει ως εγκληματίες πολέμου.Ή αυτών που οι νόμοι ιστορικής μνήμης καταδικάζουν τα σύμβολα των φασιστικών καθεστώτων τους ή διατάσσουν την απομάκρυνση μνημείων που τους τιμούν.
Οι περισσότεροι με αυτό το ποίημα μεγαλώσαμε, αλλά κάπου στον δρόμο μας κέρδισε η ξεκούραση , το ηλιοβασίλεμα, η μάνα μας, ο αγαπημένος μας και πλέον το μόνο που δεν ξεχνάμε να διαφυλάξουμε είναι ο ευατός μας και τα οπίσθιά μας.
Η φυσαρμόνικα του Λειβαδίτη και η Seguiriya που χορεύει η μπαϊλαόρα υπό την μουσική και το τραγούδι του τοκαόρ είναι η άνοιξη που θα πρέπει να ανθίζει μέσα μας και που θα μας σπρώχνει από τους καναπέδες και τα σπιτικά κατώφλια.
Hasta luego και... "πρόσεχε:μη ξεχαστείς ούτε στιγμή"
..........................................................................................
Τάσος Λειβαδίτης, «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος»
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ' τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες — μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ' τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ' τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες — μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ' τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν' αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη
ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ' απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
θ' απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν' ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς έν' άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμμένος πάνω απ' το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
να την ακούς να σου λέει τα όνειρά της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ' αποχαιρετήσεις όλ' αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου, για όλα τ' άστρα, για όλες τις λάμπες και για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
μπορεί να χρειαστεί ν' αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη
ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ' απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
θ' απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν' ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς έν' άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμμένος πάνω απ' το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
να την ακούς να σου λέει τα όνειρά της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ' αποχαιρετήσεις όλ' αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου, για όλα τ' άστρα, για όλες τις λάμπες και για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη,
τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ' το τετραγωνικό μέτρο του κελλιού σου
θα συνεχίζεις τον δρόμο σου πάνω στη γη.
Κι' όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελλιού σου με το δάχτυλο
απ' τ' άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν' ασπρίζουν τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ' αρχίζουνε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη,
τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ' το τετραγωνικό μέτρο του κελλιού σου
θα συνεχίζεις τον δρόμο σου πάνω στη γη.
Κι' όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελλιού σου με το δάχτυλο
απ' τ' άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν' ασπρίζουν τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ' αρχίζουνε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό γράμμα στη μάνα σου
θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ' αρχικά του ονόματός σου και μια λέξη: Ειρήνη
σα να 'γραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ' ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ' την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν' ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό γράμμα στη μάνα σου
θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ' αρχικά του ονόματός σου και μια λέξη: Ειρήνη
σα να 'γραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ' ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ' την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν' ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
[πηγή: Τάσος Λειβαδίτης, Ποίηση, Κέδρος, Αθήναι 1979, σ. 18-20]
